Wat betekent RSD?
RSD staat voor Rim Specific Design. Een RSD naaf is dus optimaal aangepast aan de offset van de asymmetrische velg. Hierdoor wordt 100% gelijke spaakspanning verkregen in het wiel. Het wiel is nu sterker en duurzamer.
Met de RSD-factor wordt de offset van de velg in mm aangeduid.
Voorbeeld:
naaf ASD3.0 ; Naaf is gemaakt voor asymmetrische velg met 3,0mm offset.
Hoe werkt RSD?
Figuur 1:
Bij een standaard naaf (hier de DT 350 CL) en symmetrische velg is het verschil in spaakspanning zo’n 40%. De zijdelinkse krachten op de velg zijn gering.
Bij (over)belasting:
- De strakst gespannen spaken kunnen de velg overbelasten (scheurtjes alleen aan de drive-side).
- De zwakst gespannen spaken worden enorm belast onder vermoeiing en kunnen breken.
- Door de wisselende belasting kunnen de spaaknippels loskomen van de nondrive-side.
Figuur 2:
Bij een standaard naaf (hier de DT 350 CL) en asymmetrische velg met offset van 3,0mm is het verschil in spaakspanning teruggebracht naar zo’n 25%. De zijdelinkse krachten op de velg zijn iets groter.
Bij (over)belasting:
- De problemen die zich voordoen bij gebruik van een symmetrische velg zullen hier minder vaak voorkomen.
- Sterkte/Draagvermogen van het wiel is met 10% toegenomen.
- Verbeterde duurzaamheid van het wiel.
- Geringe toename stijfheid
Figuur 3:
Bij een RSD3.0 naaf (hier Andless CL) en asymmetrische velg met offset van 3,0mm is er geen verschil in spaakspanning.
We spreken nu van een RSD wiel.
De zijdelinkse krachten op de velg zijn niet veranderd. Door dat de krachten door alle spaken gelijkmatig worden opgevangen is de vermoeiingsbelasting enorm teruggebracht.
Bij (over)belasting:
- Sterkte/draagvermogen van wiel is met 25% toegenomen (t.o.v. standaard naaf i.c.m. symmetrische velg).
- Duurzaamheid van het wiel is maximaal.
- Geringe toename stijfheid
- Zie verder voordelen RSD wiel
FAQ RSD wielen
Zijn er nog meer voordelen bij wielen die gebouwd worden met RSD naven en correcte velg?
- Wielen zijn mooier te bouwen; omdat iedere spaak evenveel meedoet is het eenvoudiger om de wielen perfect recht en rond te maken.
- Bij gelijke flensgroottes: Slechts 1 spaaklengte nodig.
- Gelijke spaakhoeken bij de velg, precies zoals ze geboord worden.
- Betere spaakhoeken bij de naaf; spaken worden minder geknikt.
- Wielen kunnen lichter worden met behoud sterkte
- (nu word het wat technischer) Na montage van de band zal het midden van het wiel niet verschuiven naar de kant van de spaak met de hoogste spaakspanning.
Heeft iedere naaf een RSD factor?
Eigenlijk wel. Andless is voorstander om deze waarde op de naaf te vermelden. Hieronder een tabel met enkele veel gebruikte naven met hun RSD factor.
| Naaf | RSD factor | Verschil in spaakspanning bij een velg | ||
| Road | Met 0mm offset | Met 3,0mm offset | ||
| DT 350 CL front | 6,4mm | 35% | 20% | |
| DT 350 CL rear | 7,0mm | 40% | 25% | |
| Hope RS4 CL front | 5,2mm | 30% | 14% | |
| Hope RS4 CL rear | 6,0mm | 36% | 20% | |
| Andless CL front | 3,0mm | 21% | 0% | |
| Andless CL rear | 3,0mm | 23% | 0% | |
| MTB | Bij 4,5mm offset | |||
| DT 350 boost front | 6,1mm | 30% | 9% | |
| DT 350 boost rear | 6,8mm | 37% | 14% | |
| Hope Pro4 boost front | 4,3mm | 24% | -2% | |
| Hope Pro4 boost rear | 5,9mm | 32% | 9% | |
| Andless boost front | 4,5mm | 23% | 0% | |
| Andless boost rear | 4,5mm | 28% | 0% |
NB; hoe kleiner het verschil (%), des te sterker het wiel.
Wielstijfheid
De stijfheid van het wiel moet zo groot mogelijk zijn. Volgende factoren zijn hierop van invloed:
– Aantal, dikte en soort spaken
– Spaakspanning en spaakpatroon
– Afstand en grootte van de flenzen
Echter, de stijfheid van het wiel is voor 90% afhankelijk van de stijfheid van de velg.
Een slappe velg = slap wiel, stijve velg = stijf wiel
De velg bepaalt de stijfheid van de velg!
Een gelijke spaakspanning in het wiel wordt bereikt door een asymmetrische velg te combineren met juiste RSD naaf. Bij deze naaf is éen van de spaakflenzen verzet. Gaat dit niet ten koste van de stijfheid van het wiel?
Nee, het verplaatsen van de flens wordt voor 100% gecompenseerd door de hogere spaakspanning. De stijfheid wordt zelfs nog iets vergroot t.o.v. een wiel met standaard naaf en symmetrische velg.
Mijn wielbouwer zegt dat hij/zij prima wielen kan bouwen met standaard velgen en symmetrische velgen, is het gebruik van asymmetrische velgen en juiste RSD naaf dan wel nodig?
U wielbouwer heeft gelijk. Een feit is echter dat wielen met gelijke spaakspanning links en rechts sterker en duurzamer zijn. En als uw wielbouwer éen keer een wielset heeft gebouwd met asymmetrische velgen en juiste RSD naven zal hij/zij ook overtuigd zijn. En omdat RSD wielen sterker zijn, zullen de wielen in de toekomst lichter worden.
Wordt een gelijke spaakspanning ook niet bereikt bij een zogenaamd 2:1 gespaakt wiel?
Nee. Bij 2:1 wielen worden er 2 verschillende spaakpatronen gebruikt, waardoor het draagvermogen drastisch wordt verminderd. Bovendien wordt de velg zo ongelijkmatig belast dat het wiel zelden mooi rond en recht is te krijgen.
Als het zo makkelijk is de sterkte en duurzaamheid van het wiel te vergrootten, waarom bouwt de industrie steevast wielen met standaard naven en symmetrische velgen? Waarom doet Andless dit en niet bijvoorbeeld DT Swiss?
Gedeeltelijk onwetendheid, gedeeltelijk gemak (wielbouwmachines). Bij fietsfabrikanten, wielfabrikanten, velgfabrikanten, naaffabrikanten, pers en consumenten is men er van overtuigd dat de naafflenzen zoveel mogelijk uit elkaar moeten liggen om de stijfheid van het wiel te vergrootten. En vaak wordt er dan ook bij bedacht dat de wielen sterker worden. Dat is een denkfout. Het wiel wordt sterker als de spaakspanning gelijkmatiger wordt.
Hoe bereken je de draagkracht van een wiel?
Hiervoor gebruiken we de volgende formule:
D = Mv * n/32 * (Fr + (100 – d)/100 * Fr)/200
Waarbij:
D = draagkracht (in kg)
Mv = Maximum belasting velg volgens opgave fabrikant (in kg)
n = aantal spaken
Fr = Spaakspanning rechts* (in kg)
d = spaakspanning verschil links t.o.v. rechts* (in %)
Voorbeeld 1:
Naaf: DT Swiss 350 CL rear
Velg: DT Swiss RR481, Mv = 130kg, n = 28
d = 40%, Fr = 100kg
D = 91kg
Met een asymmetrische velg met 3,0mm offset en RSD naaf:
D = 113,75kg (toename draagkracht van 25%)
Voorbeeld 2:
Naaf: Andless CL rear
Velg: Asymmetrisch offset 3,0mm, Mv = 130kg, n = 24
d = 0%, Fr = 100kg
D = 97,5kg
Met RSD wielen kun je dus ook gewicht sparen (in dit geval minder spaken) met behoud van sterkte.
*Dit geldt voor het achterwiel; Bij het voorwiel links en rechts omdraaien
Spaakspanning:
We spreken van spaakspanning maar we bedoelen de trekkracht uitgeoefend op een spaak. Deze moet eigenlijk worden weergegeven in N (Newton). In dit verhaal gebruik ik kg (kilogram) omdat dit voor een ieder meer aanspreekt. Overigens is 100kg (= ongeveer 1000N) spaakspanning een reële waarde.